Hoa mai là loài hoa mang biểu tượng ngày Tết cổ truyền của người Việt vì thế nên có rất nhiều gia đình trồng riêng cho mình một vài cây để nở vào dịp Tết. Tuy nhiên, nếu không biết cách chăm sóc thì có thể hoa mai sẽ nở sớm hoặc muộn hơn so với dự kiến.
Nguồn gốc của hoa mai
Theo sử sách thì hoa mai có nguồn gốc từ Trung Quốc và đã xuất hiện cách đây khoảng hơn 3000 năm trước. Từ thời xa xưa, hoa mai vốn được rất nhiều người Trung Quốc yêu thích,họ không những xem mai, tùng, cúc thuộc nhóm “Tuế hàn tam hữu” mà còn coi hoa mai chính là quốc hoa của mình.
Hoa mai ban đầu vốn là một loài cây hoang dại. Cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, khả năng sinh trưởng và phát triển tốt. Cây mai được chăm sóc cẩn thận thì hoa nở sẽ rất đẹp và cây có tuổi thọ cao lên đến hàng trăm năm.
Xem thêm Hoa mai vàng ngày tết và ý nghĩa mai vàng trong cuộc sống
Đặc điểm của hoa mai
Mai là cây thân gỗ, thân cứng cáp, thân cây xù xì và nhiều cành nhiều nhánh. Cây có tán lá thưa, nếu để phát triển tự do thì cây mọc từ hạt có thể cao tối đa tới 15 – 30m. Gốc cây khá to, và bộ rễ cây mai vàng lồi lõm có độ đâm sâu tới 2 – 3m.
Với đặc điểm rụng lá vào mùa đông và nở hoa vào mùa xuân, lá mai là lá đơn, mọc xen kẽ so le với nhau, có phiến lá dạng hình trứng thuôn dài. Lá có màu xanh biếc nhưng mặt dưới của lá màu hơi ánh vàng.
Cấu tạo hoa mai thường có 5 cánh nhỏ và mỏng manh nhưng cũng có bông đặc biệt lên tới 9 – 10 cánh. Từ lúc hoa nở đến khi tàn khoảng trong 3 ngày. Thời gian hoa mai nở bị ảnh hưởng khá nhiều từ thời tiết, nếu không biết cách chăm sóc thì hoa mai có thể nở sớm hoặc chậm hơn so với dự kiến.
Tìm hiểu thêm Cách kích nụ mai vàng ra đều, có nên sử dụng thuốc kích nụ mai?
Các loại hoa mai
Có nhiều loại hoa mai khác nhau, mỗi loại đều có một nét đẹp riêng. Các loại mai thường được thấy là:
Mai tứ quý
Hạnh mai
Bạch mai
Hồng mai
Hoàng mai
Song mai
Mai chiếu thủy
Nhất chi mai
Ý nghĩa của hoa mai ngày Tết
Hình ảnh hoa mai mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Có thể nói mai mang ý nghĩa của sự tốt lành, sự giàu sang, phú quý trong cuộc sống. Mai trải qua một mùa đông khắc nghiệt đến khi cho ra những bông hoa đẹp nên cũng có thể hoa mai là biểu tượng của sự mạnh mẽ, kiên cường và cổ vũ con người vượt qua khó khăn cố gắng đạt được những thành quả tốt đẹp.
Ngoài ra, hoa mai còn là loài hoa biểu tượng của ngày Tết mang lại nhiều ý nghĩa. Hoa nở là báo hiệu năm cũ đã qua đi, một năm mới nữa lại đến. Ý nghĩa hoa mai vàng tươi sáng là tượng trưng cho sự hy vọng, may mắn và phát lộc nên hầu hết gia đình nào cũng không quên chuẩn bị một nhánh mai hay một chậu mai xinh đẹp để trang trí trong nhà.
Xem thêm cách bón phân cho mai vàng sau tết giúp cây mai nhanh phục hồi
Cách trồng hoa mai nở đúng dịp Tết
Nhiệt độ và đất trồng
Đây là hai yếu tố quan trọng hàng đầu ảnh hưởng đến việc nở hoa của mai mà bạn cần phải lưu tâm. Bạn cần lưu ý các vấn đề như sau:
Về nhiệt độ: Nhiệt độ phù hợp và tốt nhất cho mai nằm trong khoảng 25 - 30 độ C. Vì vậy bạn cần lưu ý để không nóng quá kích mai ra hoa sớm hoặc lạnh quá sẽ khiến hoa nở muộn.
Đất trồng: Cần chuẩn bị đất nằm ở vùng thấp tơi xốp, bón phân đầy đủ chất dinh dưỡng và đảm bảo đất không bị ngập úng và không nên tưới cây quá nhiều.
Cách tuốt lá
Để tạo điều kiện cho hoa nở thì chúng ta nên tuốt hết lá già, thông thường việc này được thực hiện vào khoảng thời gian giữa tháng 12 âm lịch. Một vấn đề đặt ra là làm sao xác định được thời điểm tuốt lá để vỏ trấu bung ra đúng ngày 23 tháng 12 âm lịch. Bạn có thể làm như sau:
Thứ nhất: Căn cứ vào hình dạng mầm hoa. Mầm hoa sẽ phát sinh từ nách lá vào khoảng tháng 5 - 6 và sẽ lớn dần đến tháng 12 âm lịch. Mầm hoa đủ thời gian sinh trưởng sẽ có hình dạng như quả trứng, với 2 - 3 vỏ trấu bao bên ngoài thì tuốt lá cách Tết từ 13 - 14 ngày. Mầm hoa chưa phát triển đầy đủ có dạng hình thoi nhọn, với 3 - 4 vỏ trấu bao bên ngoài, tuốt lá trước ngày 15 tháng 12 âm lịch để mầm có thời gian phân hóa.
Thứ hai: Căn cứ vào diễn biến của thời tiết. Điều kiện nắng tốt, nhiệt độ không khí cao làm quá trình ra hoa diễn ra nhanh hơn. Ngược lại, điều kiện lạnh khiến quá trình này chậm lại.
Thứ ba: Căn cứ vào sự sinh trưởng và phát triển của cây. Cây sinh trưởng mạnh, nhiều cành lá xanh tốt thường có quá trình ra hoa chậm. Do đó, cần tiến hành tuốt lá sớm hơn. Mỗi giống mai có đặc điểm sinh trưởng khác nhau nên thời điểm tuốt lá cũng khác nhau.
Cách xử lý cho mai ra hoa sớm
Khi thấy lá mai đã già, nhưng nụ mai còn hơi nhỏ, có thể sẽ nở trễ hơn Tết. Vì thế nên tuốt lá sớm cỡ từ ngày 10 - 12 tháng Chạp, nghỉ tưới nước một ngày cho khô nhựa. Có thể tưới thúc thêm phân NPK (10-55-10) với tỉ lệ pha 10g cho 8 lít nước, khoảng 5 ngày tưới 1 lần, rồi tiếp tục tưới nước lại bình thường. Đến cỡ ngày 23 tháng Chạp thấy nụ hoa bung vỏ trấu là hoa sẽ nở đúng Tết, nên đổi qua tưới loại phân NPK (6-30-30) để giữ cho hoa to đẹp và lâu tàn.
Cách xử lý cho mai ra hoa muộn
Khi quan sát thấy lá mai vàng úa sắp rơi rụng, nụ mai đã khá to, có thể hoa mai sẽ nở sớm hơn Tết. Trường hợp này nên tuốt lá trễ, đợi đến khoảng ngày 20 tháng Chạp hãy tuốt lá, cũng ngưng tưới nước một ngày, rồi tưới thêm phân NPK (5-0-2), hoặc phân lạnh như phân urê pha loãng, để hãm cho hoa mai nở trễ. Pha với tỉ lệ 1 muỗng cà phê phân urê cho 8 lít nước, 5 ngày tưới một lần. Nếu thấy cây mai có lá non nhiều quá thì nên lấy kéo nhỏ cắt tỉa bỏ bớt.
Trường hợp chưa đến ngày 23 tháng Chạp, cây mai đã bung vỏ trấu, cần đặt cây nơi râm mát. Tưới đẫm nước, tránh làm úng rễ. Có thể dùng cuốc đào nhẹ xung quanh gốc cho đứt một vài rễ cám.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn thành công trong việc chăm sóc hoa mai của mình. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến bài viết.